Wersja angielska sprawdzona przez
Dr Sarah Johnson
w Maj 17, 2017
Scenariusz Jennifer Walker.
Owulacja to nazwa procesu, który ma miejsce zazwyczaj raz w każdym cyklu miesiączkowym, kiedy zmiany hormonalne wywołują uwolnienie jajeczka z jajnika. W tym artykule przyglądamy się temu procesowi i wyjaśniamy w jaki sposób wykorzystać swoją wiedzę po to, by pomóc sobie zajść w ciążę.
- Owulacja jest procesem, w którym zmiany hormonalne powodują uwolnienie jajeczka przez jajnik.
- Zajść w ciążę możesz jedynie wtedy, gdy nasienie spotka się z jajeczkiem i je zapłodni.
- Owulacja generalnie występuje w ciągu 24 do 36 godzin po wyrzucie hormonu luteinizującego (LH), więc określenie, kiedy ten wyrzut LH ma miejsce pomaga Ci określić, kiedy dojdzie u Ciebie do owulacji.
- Nasienie może pozostać aktywne do pięciu dni, więc pary mogą począć dziecko dzięki odbyciu stosunku przed uwolnieniem jajeczka.
- Testy owulacyjne Clearblue zapewniają przynajmniej 99% dokładność w zakresie wykrywania wyrzutu LH.
Owulacja
Owulacja to nazwa procesu, który ma miejsce zazwyczaj raz w każdym cyklu miesiączkowym, kiedy zmiany hormonalne wywołują uwolnienie jajeczka z jajnika. Zajść w ciążę możesz jedynie wtedy, gdy nasienie zapłodni jajeczko. Owulacja ma najczęściej miejsce na 12 do 16 dni przed rozpoczęciem następnej miesiączki.
Jajeczka znajdują się w Twoich jajnikach. W trakcie pierwszej części każdego cyklu miesięcznego jedno z jajeczek wzrasta i dojrzewa.
- Kiedy zbliżasz się do owulacji, Twoje ciało produkuje coraz większą ilość hormonu o nazwie estrogen, który powoduje zagęszczenie śluzu w macicy i pomaga wytworzyć środowisko przyjazne nasieniu.
- Te wysokie poziomy estrogenu powodują nagły wzrost poziomu innego hormonu nazywanego hormonem luteinizującym (LH). Wyrzut LH powoduje uwolnienie dojrzałego jajeczka z jajnika kobiety — nazywa się to owulacją.
- Owulacja generalnie występuje w ciągu 24 do 36 godzin po wyrzucie LH, dlatego też wyrzut LH jest dobrym czynnikiem prognostycznym szczytowej płodności.
- Jajeczko może być zapłodnione jedynie w okresie następującym do 24 godzin po owulacji. Jeśli nie zostanie zapłodnione, gęsta śluzówka macicy zostaje usunięta (jajeczko jest utracone razem z nią) i zaczyna się miesiączka. Oznacza to rozpoczęcie następnego cyklu miesięcznego.
Czy może u mnie wystąpić owulacja więcej niż raz podczas cyklu?
Profesor William Ledger, specjalista ds. płodności
Tak, możliwe są dwie owulacje, ale zazwyczaj dzieje się to mniej więcej w tym samym czasie podczas cyklu. W taki właśnie sposób dochodzi do poczęcia bliźniąt dwujajowych, w wyniku owulacji dwóch osobnych jajeczek. Dzieje się tak częściej u kobiet, które ukończyły 35 lat, dlatego w grupie starszej występuje więcej bliźniąt (innym powodem jest fakt, że wiele klinik in vitro przenosi dwa zarodki u starszych pacjentek, podczas gdy u tych, które nie skończyły jeszcze 40. roku życia, jest to zazwyczaj jeden zarodek)
Jaka jest różnica pomiędzy owulacją a dniami płodnymi?
Podczas, gdy jajeczko jest w stanie przeżyć jedynie do 24 godzin, nasienie pozostaje aktywne nawet do pięciu dni. Zaskakującym więc może się okazać dowiedzenie się, że para poczęła dziecko dzięki stosunkowi seksualnemu, który odbył się od czterech do pięciu dniu przed uwolnieniem jajeczka.
Całe „okno płodności”, biorąc pod uwagę żywotność zarówno nasienia jak i jajeczka, wynosi około sześciu dni. „Dni płodne” to wszystkie dni w trakcie Twojego cyklu miesięcznego, kiedy możliwe jest zajście w ciążę w przypadku odbycia stosunku bez zabezpieczenia.
Oznaczenie dodatkowych dni płodnych daje parom większą elastyczność w planowaniu stosunku odpowiednio do ich stylu życia, a także więcej szans na poczęcie, co może zredukować presję, której pary doświadczają w momencie, gdy starają się o poczęcie.
Kiedy kobieta jest najbardziej płodna?
Te dni w trakcie każdego cyklu, kiedy jesteś najbardziej płodna, a więc, kiedy istnieje największe prawdopodobieństwo zajścia w ciążę w wyniku stosunku bez zabezpieczenia, to dzień owulacji i dzień przed nią — są to dwa dni szczytowej płodności. Wyróżnia się również kilka dni wcześniej, w których występuje wysoka płodność i które również umożliwiają zajście w ciążę. Poza „oknem płodności” trwającym około sześć dni, szanse na zajście w ciążę są niskie.
Wykres powyżej przedstawia, że nadal istnieje szansa na poczęcie dziecka w dniach poprzedzających owulację.
Kiedy występuje owulacja?
Długość cyklu miesięcznego różni się w zależności od kobiety i od cyklu, ale najczęściej wynosi od 23 do 35 dni. Owulacja ma najczęściej miejsce na 12 do 16 dni przed następną miesiączką. Wiele kobiet sądzi, że owulacja ma u nich miejsce 14. dnia, ale są to dane uśrednione. W rzeczywistości u większości kobiet dochodzi do owulacji w innym dniu cyklu miesięcznego i sytuacja ta zmienia się w zależności od cyklu. W rzeczywistości 46% cykli miesięcznych różni się o siedem lub więcej dni2.
Niektóre kobiety twierdzą, że odczuwają ostry ból podczas owulacji, ale wiele nie ma żadnych odczuć i nie doświadczają żadnych innych fizycznych oznak owulacji. Aby zajść w ciążę, ważne jest by odbyć stosunek seksualny w dni płodne; jeśli chcesz dowiedzieć się, kiedy są Twoje najbardziej płodne dni, ważne jest, by poznać swoje ciało i własny cykl miesięczny.
Profesor William Ledger, specjalista ds. płodności
„Każdy człowiek jest inny i kobiety nie mogą polegać na uśrednionych wartościach populacji w celu zrozumienia własnej płodności. Ustalenie kiedy ma miejsce owulacja jest jednym z najłatwiejszych kroków, jakie kobiety mogą podjąć w celu zrozumienia swojej płodności, a testy owulacyjne są najłatwiejszym sposobem dokładnego określenia czasu owulacji przez kobiety. Konwencjonalne testy LH zapewniają parom jedno- lub dwudniowe ostrzeżenie przed owulacją. Clearblue stworzyła również bardziej zaawansowane produkty, które dają kobiecie jeszcze więcej informacji.”
Nie jestem pewna, czy przechodzę owulację co miesiąc. Co może być tego przyczyną?
Profesor Michael Thomas
Czasami kobiety nie przechodzą owulacji co miesiąc z wielu powodów. Jeśli Twoje cykle trwają zazwyczaj ponad 35 dni, być może nie przechodzisz owulacji co miesiąc lub nie przechodzisz jej wcale. U większości kobiet, które nie przechodzą owulacji i nie są w ciąży może występować zespół policystycznych jajników (PCOS). PCOS jest stanem, z którym się rodzisz i który może spowodować, że u kobiety nie występuje owulacja (uwalnianie jajeczka) w sposób regularny i stały. U kobiet tych może również występować trądzik dorosłych lub zwiększony wzrost owłosienia nad górną wargą lub pod podbródkiem. W badaniu ultrasonograficznym w jajnikach mogą być widoczne małe cysty, których wielkość pozostanie mała. Inne stany, które mogą spowodować brak owulacji to słaba praca tarczycy (niedoczynność), wysoka produkcja prolaktyny (hiperprolaktynemia) oraz występowanie okresu przed menopauzą (perimenopauzy). Jeśli czujesz, że owulacja nie występuje u Ciebie w sposób ciągły, powinnaś skontaktować się ze swoim podmiotem świadczącym usługi medyczne.
Zapoznaj się z pozostałymi informacjami na temat anowulacji.
Ile trwa owulacja?
Owulacja jest uwolnieniem jajeczka z jajnika, następuje to niemal natychmiastowo — pęcherzyk jajnikowy rozpada się i jajeczko jest wypuszczane bardzo szybko do jajowodu.
Co przeczytać później?
- Dane z badań własnych
- Creinin, MD., et al. Contraception (2004) 70: 289–92.
