Wersja angielska sprawdzona przez
Dr Sarah Johnson
w Maj 17, 2017
Scenariusz Julie Macken.
Prawdopodobnie usłyszałaś kiedyś termin „zegar biologiczny kobiety”, ale co on właściwie oznacza i w jakim wieku zaczyna mieć znaczenie? Podczas gdy mężczyzna produkuje nasienie generalnie na tym samym poziomie przez całe życie, inaczej to wygląda w przypadku kobiet...
Zawartość artykułu
- Rodzisz się ze wszystkimi jajeczkami, jakie kiedykolwiek będziesz mieć.
- W okresie swojego życia nie produkujesz żadnych nowych jajeczek.
Zegar biologiczny kobiety
Rozpocznijmy od biologii. Rodzisz się ze wszystkimi jajeczkami, jakie kiedykolwiek będziesz mieć. W okresie swojego życia nie produkujesz żadnych nowych jajeczek; w rzeczywistości najwyższą liczbę jajeczek posiadasz wtedy, gdy nadal jesteś jeszcze w macicy swojej matki: 20-tygodniowy płód żeński ma około siedmiu milionów jajeczek. Kiedy rodzisz się, ta liczba zostaje zmniejszona do około dwóch milionów, a zanim osiągniesz dojrzałość płciową i zacznie występować u Ciebie menstruacja (rozpoczną się Twoje miesiączki), pozostanie Ci od 300 000 do 500 000 jajeczek.
Fakt, że liczba twoich jajeczek jest ciągle redukowana nie musi być powodem do obaw, jako że jest to proces naturalny i ciągły, całkowicie niezależny od tabletek antykoncepcyjnych, ciąży, suplementów odżywczych czy nawet zdrowia albo stylu życia.
Okres Twojej najwyższej płodności występuje pomiędzy 20. a 30. rokiem życia a od 35. roku życia płodność spada do momentu wystąpienia menopauzy. Po menopauzie nie jest możliwe naturalne zajście w ciążę.
W trakcie cykli miesiączkowych jedno z Twoich jajeczek dojrzewa i jest uwalniane z jajnika (owulacja) w przygotowaniu do zapłodnienia. Jednakże spadek liczby Twoich jajeczek (zwanych również „rezerwą jajnikową”) ma dalej miejsce szybciej niż do tej pory i od czasu rozpoczęcia miesiączki około 1000 jajeczek umiera każdego miesiąca. Przez okres całego życia, Twoje jajniki uwolnią około 500 jajeczek w dojrzałej formie. Kiedy jajeczka się skończą, jajniki przestaną wytwarzać estrogen i przejdziesz przez menopauzę. W przypadku większości kobiet ma to miejsce około 50. roku życia: średni wiek w krajach rozwiniętych wynosi 51,4 lat1. Od tego momentu nie będziesz już w stanie naturalnie zajść w ciążę.
Słyszałam, że dostępne są testy, które pozwalają określić, ile jajeczek mi zostało? Przeczytałam, że określa się to za pomocą hormonu antymüllerowskiego i badań krwi w zakresie FSH. Co to znaczy?
Profesor Michael Thomas
Dla kobiet, które skończyły 35 lat i próbują począć dziecko, dostępnych jest kilka testów, które można przeprowadzić w celu określenia rezerwy jajnikowej (liczby jajeczek, jaka została). Badanie krwi obejmuje badanie w zakresie AMH lub hormonu antymüllerowskiego, które można wykonać w dowolnym momencie cyklu miesiączkowego, a nawet w trakcie przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych. Hormon antymülerowski jest produkowany przez komórki w pęcherzykach jajnikowych jajników i może być wczesnym sposobem oznaczania tego, ile rezerwy pozostało w jajnikach. Interpretacja wyników tego testu może różnić się w zależności od podmiotu świadczącego usługi medyczne.
Ponadto trzeciego dnia cyklu miesiączkowego (dwa dni od rozpoczęcia menstruacji), możliwe jest przeprowadzenie badania krwi w zakresie hormonu stymulującego pęcherzyk jajnikowy (FSH) oraz estradiolu. Te dwa badania umożliwiają oznaczenie zanikającej funkcji jajników na początku cyklu miesiączkowego w momencie, gdy dominujący pęcherzyk jajnikowy jest przygotowywany do owulacji. Innym badaniem związanym ze słabą rezerwą jajnikową jest określanie liczby pęcherzyków antralnych. W trakcie tego badania stosuje się przezpochwowe badanie ultrasonograficzne w celu określenia liczby pęcherzyków jajnikowych gotowych do wykorzystania trzeciego dnia cyklu. Bardziej szczegółowe informacje dotyczące badań związanych z rezerwą jajnikową można znaleźć na stronie www.reproductivefacts.org
Co przeczytać później?
- 1. Henderson KD., et al. Am J Epidemiology. (2008) 167: 1287–94.
