Wszystko, co chciałaś wiedzieć o pigułce „dzień po”

Wypadki czasami się zdarzają i w takich przypadkach pomocna może być pigułka „dzień po”. Być może pękła prezerwatywa albo zapomniałaś zażyć pigułki antykoncepcyjnej — niezależnie od sytuacji pigułka „dzień po” może stanowić dodatkowe zabezpieczenie przed ciążą. Ale czym jest pigułka „dzień po”, jak działa, kiedy można ją zażyć i gdzie można ją kupić? Być może masz wiele pytań dotyczących pigułki „dzień po” lub innych form antykoncepcji awaryjnej. Dlatego chcemy odpowiedzieć na najczęściej zadawane pytania.

1. Czym jest pigułka „dzień po”?

Pigułka „dzień po” to forma antykoncepcji doraźnej, którą stosuje się doustnie po stosunku bez zabezpieczenia lub w przypadku, gdy metoda antykoncepcji zawiodła. Istnieją dwa rodzaje pigułek. Pierwszy rodzaj zawiera lewonorgestrel, syntetyczną wersję progesteronu. Drugi rodzaj zawiera octan uliprystalu. Oba rodzaje możesz kupić bez recepty w swojej aptece. Możesz również otrzymać pigułkę „dzień po” w niektórych ośrodkach zdrowia seksualnego lub planowania rodziny.

2. Jak działa pigułka „dzień po”?

Lewonorgestrel opóźnia owulację, co sprawia, że plemniki nie mogą zapłodnić komórki jajowej, ponieważ żyją jedynie do 5 dni wewnątrz ciała kobiety. Octan uliprystalu hamuje normalne funkcjonowanie progesteronu, a także uniemożliwia lub opóźnia owulację.  

Nie jest to jednak stuprocentowa metoda zapobiegania ciąży: jeżeli doszło do owulacji przed zażyciem pigułki „dzień po”, pigułka nie zadziała. Jeśli doszło do zapłodnienia komórki jajowej, pigułka „dzień po” nie prowadzi do zakończenia ciąży. Pigułka „dzień po” nie jest tabletką poronną i nie usunie istniejącej już ciąży.  

3. Kiedy można zażyć pigułkę „dzień po”?

Ponieważ działanie pigułki „dzień po” polega na zatrzymaniu owulacji, najlepiej jest zażyć ją jak najszybciej. Lewonorgestrel należy zażyć w ciągu 72 godzin od odbycia stosunku bez zabezpieczenia. Octan uliprystalu można zażyć do 120 godzin po odbyciu stosunku bez zabezpieczenia, ale skuteczność zmniejsza się wraz z upływem czasu — więcej informacji na ten temat znajduje się poniżej.  

4. Jaka jest skuteczność pigułki „dzień po”?

Badania wykazały, że około 1,2% kobiet stosujących antykoncepcję doraźną na bazie octanu uliprystalu po odbyciu stosunku płciowego bez zabezpieczenia zachodzi w ciążę¹. Z kolei wśród kobiet stosujących pigułki na bazie lewonorgestrelu w ciążę zachodzi od 1,2 do 2,1% kobiet². Na skuteczność każdej metody antykoncepcji awaryjnej negatywny wpływ mają inne czynniki, takie jak wyższy wskaźnik masy ciała (BMI).

5. Gdzie mogę zdobyć pigułkę „dzień po”?

Pigułki „dzień po” są dostępne w aptece bez recepty. 

6. Co zrobić, jeśli pigułka nie zadziała?

Ponieważ działanie pigułki „dzień po” polega na opóźnieniu owulacji, jeśli do owulacji dojdzie przed przyjęciem pigułki, może dojść do zapłodnienia. Pigułka nie usunie zapłodnionej komórki jajowej ani nie uniemożliwi implantacji. 

Jeśli jesteś w ciąży, istnieją opcje, które możesz omówić ze swoim lekarzem. 

7. Czy istnieją jakieś skutki uboczne pigułki „dzień po”?

Jak w przypadku każdego leku istnieją pewne znane skutki uboczne pigułki „dzień po”, które możesz odczuwać, w tym:

• mdłości lub wymioty, 
• zmęczenie, 
• zawroty głowy, 
• tkliwość piersi, 
• bóle głowy, 
• plamienie międzymiesiączkowe, 
• obfitsze krwawienie miesięczne, 
• skurcze lub bóle podbrzusza.

8. Czy istnieją inne metody antykoncepcji awaryjnej?

Poza dwoma rodzajami tabletek alternatywą jest również IUD (wewnątrzmaciczna wkładka antykoncepcyjna). Wkładka wewnątrzmaciczna to niewielkie urządzenie w kształcie litery T, wykonane z plastiku i miedzi, które lekarz lub pielęgniarka wprowadza do Twojej macicy. Dochodzi do uwalniania miedzi, która hamuje zagnieżdżenie komórki jajowej w macicy oraz zapobiega jej zapłodnieniu. Jest to metoda antykoncepcji awaryjnej do pięciu dni po odbyciu stosunku bez zabezpieczenia. Wkładka może pozostać w macicy jako forma antykoncepcji długoterminowej. Jest to najbardziej skuteczna metoda antykoncepcji awaryjnej. Mniej niż 1% kobiet stosujących wkładkę antykoncepcyjną zachodzi w ciążę³. 

Większość kobiet może stosować wkładkę nawet podczas karmienia piersią³.  Jednak w rzadkich przypadkach występują pewne skutki uboczne, takie jak:  

• ból, 
• zakażenie,
• uszkodzenie macicy,
• wydalenie IUD z macicy,
• bardziej obfite i bolesne okresy. 

Pigułkę „dzień po” najlepiej jest stosować w nagłych wypadkach, gdy zwykła antykoncepcja zawiodła. Nie należy jej stosować jako zwykłej metody antykoncepcyjnej. Nie ma gwarancji, że nie zajdziesz w ciążę po zażyciu pigułki „dzień po”, dlatego w przypadku spóźnionej miesiączki lub jeśli obawiasz się, że mogłaś zajść w ciążę, może być konieczne wykonanie testu ciążowego.