Prawdopodobnie wiesz już sporo na temat swojego cyklu miesięcznego — jak na przykład to, jak często masz menstruację i jak obfite są Twoje cykle. Na tej stronie przyjrzymy się bardziej kobiecemu cyklowi miesięcznemu, owulacji i miesiączkom. Oczywiście żadna strona internetowa nie może zastąpić rozmowy z lekarzem, ale ta powinna zapewnić Ci dobre zrozumienie sposobu, w jaki wszystko to wszystko to się odbywa.
Zrozumienie swojego cyklu miesięcznego
Długości cyklu kobiety różnią się, a najczęstsza z nich wynosi od 23 do 35 dni. Wszelkie wahania w długości cyklu miesięcznego, które mają miejsce, dotyczą najczęściej tej części cyklu, jaka ma miejsce przed owulacją (która nazywa się fazą pęcherzykową). Dla większości kobiet długość okresu pomiędzy owulacją (kiedy jajeczko jest uwalniane z jajnika) a comiesięczną menstruacją wynosi od 12 do 16 dni (nazywa się to fazą lutealną).
Cykl miesięczny
Twoja miesiączka
Pierwszym dniem Twojego cyklu miesięcznego jest pierwszy dzień miesiączki (dzień 1.). Okres ten zazwyczaj trwa od 3 do 7 dni. Prawdopodobnie dowiesz się, że jeśli odczujesz jakiekolwiek bóle związane z menstruacją, to najbardziej dotkliwie będą występowały w pierwszych kilku dniach Twojej miesiączki. Jest tak dlatego, że hormony w Twoim ciele powodują aktywne usuwanie gęstego śluzu w macicy, który wytworzył się podczas poprzedniego cyklu miesiączkowego.
Przygotowanie do owulacji
Na początku Twojego cyklu hormon stymulujący pęcherzyk jajnikowy (FSH) jest produkowany przez przysadkę w twoim mózgu. Jest to główny hormon zaangażowany w stymulowanie jajników do produkcji dojrzałych jajeczek. Pęcherzyki jajnikowe są zagłębieniami wypełnionymi płynem, znajdującymi się w Twoich jajnikach. Każdy pęcherzyk jajnikowy zawiera jedno nierozwinięte jajeczko. FSH stymuluje określoną liczbę pęcherzyków jajnikowych do rozwoju i rozpoczęcia produkcji hormonu zwanego estrogenem. Twój poziom estrogenu jest najniższy w pierwszym dniu miesiączki. Od tej chwili zaczyna wzrastać razem ze wzrostem pęcherzyków jajnikowych.
Teraz, kiedy pewna ilość pęcherzyków jajnikowych zaczyna rozwijać się, najczęściej jeden z nich staje się „dominującym” i to jajeczko dojrzewa z powiększającym się pęcherzykiem. W tym samym czasie, zwiększająca się ilość estrogenu w Twoim ciele zapewnia, że śluzówka macicy gęstnieje dzięki składnikom odżywczym i krwi. Jest tak, ponieważ, jeśli uda Ci się zajść w ciążę, zapłodnione jajeczko będzie miało wszystkie składniki odżywcze i wsparcie, jakiego potrzebuje do wzrostu. Wysoki poziom estrogenu jest również związany z pojawieniem się śluzu „przyjaznego dla nasienia” (lub, używając jego technicznej nazwy, płodnego śluzu w szyjce macicy). Zauważysz go w postaci cienkich, śliskich wydzielin, które mogą mieć mleczną barwę. Plemniki mogą poruszać się w tym śluzie z łatwością i przeżyć w nim nawet kilka dni.
Twoje ciało produkuje hormony, które kontrolują Twój cykl miesiączkowy. Na początku cyklu jednym z ważnych hormonów jest hormon stymulujący pęcherzyk jajnikowy [FSH]. Wzrost poziomu FSH stymuluje pęcherzyk jajnikowy w jajnikach [zagłębienia wypełnione płynem, z których każdy zawiera nierozwinięte jajeczko] do rozwoju i rozpoczęcia produkcji innego hormonu zwanego estrogenem.
Zrozumienie cyklu owulacyjnego
Owulacja
Poziom estrogenu w Twoim ciele nadal wzrasta i ostatecznie powoduje szybki wzrost hormonu luteinizującego („wyrzut LH”). Ten wyrzut LH powoduje pęknięcie dominującego pęcherzyka jajnikowego i uwolnienie dojrzałego jajeczka z jajnika, z którego przedostaje się ono do jajowodu. Proces ten nazywany jest owulacją.
Wiele kobiet uważa, że owulacja odbywa się u nich 14. dnia, ale data ta jest wartością uśrednioną i większość kobiet w rzeczywistości owuluje innego dnia w swoim cyklu miesięcznym. Dzień Twojej owulacji będzie różny w zależności od cyklu. Niektóre kobiety twierdzą, że odczuwają ostry ból podczas owulacji, ale wiele nie ma żadnych odczuć i nie odczuwa żadnych oznak przechodzenia owulacji.
Dokładnym sposobem określenia swoich płodnych dni jest wykrycie zmian w tych kluczowych hormonach płodności za pomocą testu owulacyjnego.
Inne, często stosowane metody do określania, kiedy są Twoje najbardziej płodne dni to na przykład metody wykorzystujące kalendarzyk owulacyjny, pomiar podstawowej temperatury ciała lub śliny, ale są one mniej dokładne niż monitorowanie hormonu i mogą na nie wpływać również czynniki zewnętrzne takie, jak choroba czy zażywane leki.
Poziom estrogenu w Twoim ciele dalej wzrasta i w pewnym momencie powoduje szybki wzrost poziomu LH [wyrzut LH]. Ten wyrzut LH uruchamia owulację, w której jajeczko jest uwalniane z jajnika. Pomimo, że kobiety myślą, że owulacja ma miejsce w dniu 14., rzeczywista data owulacji będzie różnić się w zależności od długości cyklu. Niektóre kobiety odczuwają ból podczas owulacji.
Po owulacji
Kiedy jajeczko (komórka jajowa) zostanie uwolnione, porusza się ono wzdłuż jajowodu w kierunku macicy. Jajeczko może przeżyć do 24 godzin. Okres żywotności nasienia jest bardziej zmienny, ale najczęściej trwa 3–5 dni, więc dni prowadzące do owulacji oraz dzień samej owulacji są Twoimi najbardziej płodnymi dniami — kiedy to istnieje największe prawdopodobieństwo tego, że zajdziesz w ciążę. Zaraz po rozpoczęciu owulacji, pęcherzyk jajnikowy rozpoczyna produkcję innego hormonu: progesteronu.
Progesteron powoduje dalsze zagęszczanie śluzówki macicy w przygotowaniu na zapłodnione jajeczko. W międzyczasie pusty pęcherzyk jajnikowy w jajniku zaczyna się kurczyć, ale dalej produkuje progesteron i zaczyna również produkować estrogen. Na tym etapie możesz odczuwać objawy napięcia przedmiesiączkowego (PMS) takie, jak tkliwość piersi, wzdęcia, ospałość, depresję i rozdrażnienie.
Kiedy jajeczko zostanie uwolnione, porusza się ono wzdłuż jajowodu w kierunku macicy. Jajeczko to żyje przez 12–24 godzin, ale w związku z tym, że nasienie zawierające plemniki może żyć przez kilka dni, a masz jeden z najbardziej płodnych dni, jest duże prawdopodobieństwo, że zajdziesz w ciążę w przypadku, gdy odbędziesz stosunek bez użycia środków antykoncepcyjnych w dniu, w którym dochodzi do owulacji lub dzień wcześniej. Zaraz po rozpoczęciu owulacji pęcherzyk jajnikowy, który uległ rozpadowi, rozpoczyna produkcję innego hormonu zwanego progesteronem.
Przygotowanie do następnej miesiączki...
Kiedy pusty pęcherzyk jajnikowy obkurcza się, w przypadku, gdy jajeczko nie zostanie zapłodnione, poziomy estrogenu i progesteronu zmniejszają się. Bez wysokich poziomów hormonów, które pomagają ją utrzymać, gęsta śluzówka macicy, która nabudowała się, zaczyna się rozpadać, a ciało się jej pozbędzie. Jest to początek Twojego okresu i rozpoczęcie następnego cyklu miesięcznego.
W miarę, jak pusty pęcherzyk jajnikowy kurczy się, w momencie, gdy zapłodnione jajeczko nie zagnieździło się w macicy, Twój poziom progesteronu zmniejsza się. Macica nie musi już utrzymywać środowiska, które wspierałoby dziecko, więc Twoje ciało musi przygotować się na następny cykl. Wszelkie objawy PMS (zespołu napięcia przedmiesiączkowego), które masz, zaczną się zmniejszać. Bez wysokich poziomów hormonów, które pomagają go utrzymać, gęsta śluzówka macicy, która nabudowała się, zaczyna się rozpadać, a ciało się jej pozbędzie. Jest to początek Twojego okresu i rozpoczęcie następnego cyklu.
Jeśli jajeczko zostało zapłodnione i zagnieździło się w macicy, pusty pęcherzyk jajnikowy jest utrzymywany poprzez zwiększający się poziom hormonu ciążowego [ludzka gonadotropina kosmówkowa]. Kontynuuje on produkcję estrogenu i progesteronu znacznie dłużej, aż łożysko będzie wystarczająco dojrzałe, by wspierać rozwijający się zarodek.
Jeśli jajeczko zostało zapłodnione, może z sukcesem zagnieździć się w gęstej śluzówce macicy. Ma to zazwyczaj miejsce około tygodnia po zapłodnieniu.
Zaraz jak jajeczko zagnieździ się, Twoje ciało zacznie produkować hormon ciążowy, ludzką gonadotropinę kosmówkową (hCG), która zapewni aktywność pustego pęcherzyka jajnikowego. Będzie ono dalej produkować estrogen i progesteron w celu zapobiegania usuwaniu gęstego śluzu z macicy, aż łożysko (które zawiera wszystkie składniki odżywcze, jakie są potrzebne zarodkowi) będzie na tyle dojrzałe, by utrzymać ciążę.